SKPST LOK "WIKING" Szczecin

[MASZOT]

Każdy z nas ma pewnie, bądź miał, też inne zainteresowania / pasje. Ja w swoim żywocie byłem zawsze zafascynowany techniką i nauką ścisłą – wszelką – od motoryzacji po lotnictwo, fizykę, chemię, mechanikę, elektronikę, kosmonautykę..... i tak mógłbym wymieniać bez końca (choć jak byłem dzieckiem chciałem zostać, tak jak dziadek, strażakiem ).
Jednym z zainteresowań była elektroakustyka – czyli wszystko co związanie z przetwarzaniem dźwięku. W czasach PRL nie stać było moich rodziców aby kupić mi (i to po znajomościach spod lady) dobrego sprzętu audio. Z pomocą więc przyszło zaopatrywanie się w sklepie Bomis w Szczecinie (był na ul. Mazurskiej) w sprzęt, który nie przeszedł kontroli technicznej, bądź trafił do zwrotu z powodu awarii i wad fabrycznych. Tak zostałem szczęśliwym posiadaczem średniego zestawu Diora, który był dostępny w sklepach (jak był) za kosmiczne pieniądze. Musiałem sobie go jeszcze naprawić ale to już nie był żaden problem.
Do tego trzeba było jednak porządnego zestawu głośników. Tu sytuacja była analogiczna – zakup czegoś ze "stajni" Tonsilu wiązało się z wydaniem całej pensji ojca, gdzie połowa to cena kolumn, a druga połowa to „klucze” otwierające drzwi do magazynów na zapleczach.
Teraz takiego sprzętu jest na rynku pod dostatkiem i w bardzo przystępnej cenie, jednak jak się go słucha, to czegoś mi brakuje z tego co było w latach ’80.
Mimo, że mam całkiem solidny zestaw kina domowego Pioneer, to podłączone do niego kolumny LG wraz z dedykowanym subwooferem grają dość płasko, a próba poprawy barwy dźwięku na korektorze wzmacniacza kończy się na pojawianiu się nieprzewidzianych i bardzo nieprzyjemnych przydźwięków. Postanowiłem to zmienić.

Dla złośliwców, którzy zaraz skomentują, że po co mi to, skoro jestem na wpół głuchy, wyjaśniam, że robię to nie tylko dla siebie .

Możliwości były dwie – pójść do sklepu i za cenę nowego Steyra kupić zestaw porządnych kolumn, bądź sklecić coś samemu, wykorzystując swoje umiejętności i zdobytą w Pe-eR-eLu wiedzę. Wybór padł na opcję drugą.
Dla jasności, budowa własnego zestawu kolumn, które maję grać znacznie powyżej przeciętnej, będzie na pewno dużo tańsza niż nowy Steyr ale swoje i tak będzie kosztować. Najwyższa jednak cena, to cena robocizny, bo to, o czym poniżej napiszę, a jeszcze tego nie skończyłem, to efekt ostatnich czterech tygodni „dłubania”.

Plan powstał taki, aby zbudować od podstaw zestaw kolumn głośnikowych do obsługi systemu nagłośnienia 5.1, czyli cztery kolumny satelitarne, jedna centralna oraz subwoofer. Na chwilę obecną jestem na etapie kończenia czterech satelitów.
Kolumny będą miały wymiary (wys., szer., głeb.) 30x15x17 cm, a ich pojemność, uwzględniając elementy wewnętrzne wyniesie 3 litry.
Dodatkowo kolumna będzie posiadać kanał bass-reflex zestrojony na 80Hz.
Na głośniki wybrałem:
1) 96 mm głośnik nisko-średnio-tonowy SONY 582657 (model 48) z kevlarową membraną na półsztywnym zawieszeniu, wentylowaną komorą cewki wspomaganej ferrofluidem; moc znamionowa 50W, impedancja 3 Ohm;


2) 30 mm wysoko-tonowy głośnik kopułkowy HAES o mocy znamionowej 40W i impedancji 8 Ohm (jet to głośnik montowany w samochodach BMW - bardzo przyzwoite brzmienie);


Oczywiście nie są to głośniki Hi-End ale zdecydowanie bardziej poprawne niż to co do tej pory używam. Głośniki mają być rozdzielone zwrotnica elektroakustyczną z częstotliwością podziału 3800 Hz.

Jako materiał na obudowę kolumny użyłem płyty MDF o grubości 10 mm oraz deskę sosnową-bezsęczną o grubości 20 mm. Natomiast z zewnątrz całość będzie oklejona fornirem z drewna egzotycznego.
Po wycięciu z płyt MDF elementów szkieletu obudowy, całość zostało sklejona.


Potem z deski sosnowej wyciąłem fronty kolumn na których będą zamontowane głośniki i wyprowadzony kanał bass-reflex.

Do tego idealnie sprawdziła się mała frezarka górno-wrzecionowa z dorobioną do niej przeze mnie przystawką do precyzyjnego wycinania okrągłych otworów.
Całość po "wycinankach" poszło do klejenia:



W międzyczasie przystąpiłem do budowy zwrotnic nastrojonych na częstotliwość podziału 3800 Hz. Do ich budowy wykorzystałem model zwrotnicy LC wg. Czebyszewa, dający tłumienie 12 dB na oktawę.

Parametry cewek oraz kondensatorów obliczyłem wg. wzorów Czebyszewa, przyjmując częstotliwość podziału 3800 Hz oraz impedancje głośnika wysoko-tonowego - 8 Ohm i Nisko-średnio-tonowego - 3 Ohm:
Dla głośnika wysoko-tonowego:
C1 = (0,1592 / ( R x f ))*1000000 ≈ 5,2 μF
L1 = ((0,1592 x R ) / f )*1000 ≈ 0,34 mH
Dla głośnika nisko-średnio-tonowego:
C2 = (0,1592 / ( R x f ))*1000000 ≈ 13,9 μF
L2 = ((0,1592 x R ) / f )*1000 ≈ 0,12 mH

Kondensatory kupiłem w sklepie wysyłkowym:


natomiast cewki wykonałem wykorzystując posiadane jeszcze zapasy drutu nawojowego - emaliowanego:


Do zwrotnic zrobiłem obwody drukowane w starym dobrym stylu - tak jak to się kiedyś robiło za czasów PRL. Do tego przygotowałem laminat jednostronnie miedziowany:


na którym wytrawiłem, rozpuszczonym w wodzie chlorkiem żelaza, ścieżki przewodzące:




Po trawieniu i zmyciu lakieru zabezpieczającego miejsca, które nie miały być wytrawione:


A tak całość wygląda po montażu:


Po wyschnięciu kleju kolumienki poszły do szlifowania celem przygotowania do oklejania fornirem:


Okleinę jaką postanowiłem użyć, to fornir egzotyczny - tzw. "korzeń muscato":


Charakteryzuje sie ona bardzo dużą twardością i pięknym usłojeniem.

Na początek okleiłem tylko panel frontowy, aby po wyschnięciu wyfrezować docelowy kształt otworów, w których będą montowane głośniki (aby przy "wycinankach" nie uszkodzić okleiny na pozostałych ściankach):


Potem przyszedł czas na oklejanie pozostałych powierzchni (tutaj bardzo przydała się 17,5 kg sztanga w walizce abym nie musiał na tym siedzieć przez kilka godzin ):


W międzyczasie, gdy utwardzała się spoina z fornirem, zrobiłem panele na tył kolumny wraz z wyprowadzeniem złącz elektrycznych:


Po przyklejeniu forniru, całość przeszło solidne szlifowanie przygotowujące pod lakierowanie. Tak to wygląda:



Ciąg dalszy nastapi......

[Artkor]

[krystianzach]

Tomku świetna robota. Jako że ja bawię się głośnym audio ale w aucie (obecnie 135dB coś byś pewnie tam usłyszał:-P )
Mały tip dla Ciebie. Jak masz możliwość to spróbuj "wywinąć" końcówki portów bass reflex tak żeby nie miały kanciatych krawędzi. W ten sposób unikniesz tzw. świstów powietrza. Masz dolny podział zwrotnicy? Tzn od ilu będzie grać satelita bo wiadomo pasma poniżej 60Hz raczej mocno nie przeniesie. Pamiętaj żeby subwoofer grał do pasma dolnego satelity co byś "dziury" w dźwięku nie miał.
Jeszcze raz za dobrą robotę

[MASZOT]

Dolnego odcięcia na zwrotnicy nie mam bo załatwia to bardzo zaawansowany procesor dźwięku w amplitunerze (Pioneer VSX-S520). Jak całość podłączę, podpinam do wzmacniacza specjalny mikrofon i umieszczam go w miejscu, w którym zazwyczaj siedzę w czasie odsłuchu. Uruchamia się wówczas małe studio dźwiękowe. Oprogramowanie amplitunera przepuszcza przez głośniki serię rożnych dźwięków, sumów (ok. 15 minut nawalania "sieczki" dźwiękowej w głośniki) i dokonuje analizy realnego zakresu przetwarzania częstotliwości przez głośniki. Dobiera wówczas elektronicznie podział częstotliwości i dzieli sygnał na subwoofer i resztę. Dodatkowo wprowadza korektę wzmocnienia oraz częstotliwościową dla każdego głośnika z osobna. To na prawdę fantastycznie działa. Jednak posiadane aktualnie głośniki (mam je ze starego zestawu kina domowego) są średniej jakości (plastikowa obudowa) i mimo wyklejenia ich przeze mnie w środku matą bitumiczną i wypełnieniu materiałem dźwiękochłonnym, brzmienie poprawiło się nieznacznie. Co do tubek bass-reflex - to tak, mam przygotowane pierścienie z zaokrąglonymi krawędziami do doklejenia na ich końce. Będę je przyklejał na sam koniec, bo najpierw będę jeszcze robił strojenie kanałów bass-refleks (możliwe, że będę korygował ich długość, bo po wypełnieniu kolumn materiałem dźwiękochłonnym, nieco zmniejszy się objętość obudowy - tego nie jestem w stanie obliczyć, to trzeba dobrać doświadczalnie).

[krystianzach]

Cytat:

Oprogramowanie amplitunera przepuszcza przez głośniki serię rożnych dźwięków, sumów (ok. 15 minut nawalania "sieczki" dźwiękowej w głośniki) i dokonuje analizy realnego zakresu przetwarzania częstotliwości przez głośniki.

Dostraja częstotliwości i czasówki na podstawie tzw. Pink noise (szum różowy)?

[MASZOT]

No i gotowe. Ale po kolei....

Na powierzchnię kolumn nałożyłem cztery warstwy matowego lakieru do parkietów o bardzo wysokiej twardości. Po każdej z pierwszych trzech warstw robiony był szlif wyrównujący, a ostatnia warstwa, bardzo cieniutka, elegancko wszystko pokryła dając bardzo przyjemny dla oka efekt.


Następnym etapem był montaż głośników, wypełnianie materiałem dźwiękochłonnym i wewnętrzna "kablologia".


No i gotowe.



Kolumny mają zająć miejsce starych, a więc mają być zawieszone na ścianach wokół mojego kącika multimedialnego. Aby je zawiesić musiałem dorobić mocniejsze zawieszenia aby utrzymać je bezpiecznie na ścianie. Kolumny wyszły dość ciężkie - waga ponad 4 kg.


Stare kolumny były zawieszone na..... mosiężnych zawiasach . To wystarczyło bo są dużo lżejsze. Do wykonania zawieszeń wykorzystałem posiadaną deskę dębową oraz trochę "amelinium" .


Po paru godzinach ciecia, szlifowania, wiercenia itd.... powstały elementy konstrukcyjne zawieszeń...


.... z których powstało takie coś ....


Tak "zmajstrowane" obrotowe wieszaki przymocowałem do ściany, a na nich zawiesiłem kolumny.


A teraz porównanie wizualne:
Tak było......


a tak jest teraz......


Co do brzmienia, to dźwięk zrobił się głęboki, miękki i bardzo wyrazisty, choć nieco dominują wysokie tony, z czym oczywiście korekcja barwy dźwięku amplitunera poradziła sobie perfekcyjnie. Możliwe jednak, że uzupełnię w zwrotnicy tor głośnika wysoko-tonowego o dodatkowy rezystor 2-3 Ohm.
Po wykonaniu strojenia, oprogramowanie amplitunera rozpoznało kolumny jako "duże" (stare rozpoznawał jako "małe"), a podział sygnału dla subwoofera przesunął się w dół aż do 80 Hz (na starych było 150 Hz).
No i to by było na razie na tyle. Do zrobienia pozostała mi jeszcze kolumna centralna oraz nowy subwoofer. Głośniki do tego mam już kupione, a jak zacznę robotę, to również to opiszę. Na razie muszę troszkę odsapnąć.

C.D.N.

[lisek]

[krystianzach]

Tomku gdybyś chcial kupić głośnik do subwoofera to mam na sprzedaż Excursion sxh-12s4 4ohm 400wat RMS. Jest to Glośnki samochodowy, ale naprawdę przyjemnie i miękko grający.

[PawełW]

No brawo....

[MASZOT]

No i kolejny element nagłośnienia - subwoofer - gotowy.
Na "serce" kolumny basowej wybrałem 165 mm głośnik Sony-Eastech o mocy 100W, skuteczności 92 dB/W/m, impedancji 6 Ohm i współczynniku dobroci Qts = 0,4. Głośnik ma celulozową membranę i piankowe zawieszenie, a skok membrany wynosi 15mm, co w zupełności wystarczy do moich potrzeb. Cewka jest wentylowana, a pasmo przenoszenia wynosi 30 - 4600 Hz.


Skrzynia kolumny została wykonana z 18 mm płyt MDF oraz 20mm deski sosnowej (panel frontowy). Całość została dodatkowo wyposażona w kanał bass-reflex (materiał - PVC). Na ściany zewnętrzne trafiła taki sam fornir co na wcześniej zrobione kolumny (korzeń muscato) i polakierowane półmatowym lakierem do parkietów.


Skrzynia ma objętość 29 litrów, a kanał bass-refleks, o długości 195 mm i średnicy 66 mm, nastrojony jest na częstotliwość rezonansowa głośnika, czyli 39 Hz. Dodatkowo zrobiłem filtr dolnoprzepustowy o "częstotliwości odcięcia" 200 Hz (a więc przepuszcza na głośnik tylko składowe dźwięku poniżej 200 Hz).


Subwoofer po oklejeniu, frezowaniu krawędzi otworów na głośnik i kanał bass-reflex oraz lakierowaniu i złożeniu w całość.



Wewnętrzna ścianki kolumny zostały wyłożone 10 mm, filcową matą wygłuszającą, a na tylna ścianę dodatkowo trafiła wata silikonowa zapobiegająca powstawaniu zjawiska fali stojącej (zapobiega nieprzyjemnemu wzbudzaniu się skrzyni i buczeniu).


A tak "subłuferek" wygląda w zestawieniu z jedną z kolumienek zrobionych wcześniej.


Parę słów o brzmieniu.
Bardzo głębokie, wyraziście słyszalne i schodzące do ok. 28 Hz (test z generatorem częstotliwości). Poprzedni subwoofer (ze starego zestawu LG) miałem ustawiony ze wzmocnieniem +2 dB aby dobrze zgrywał się z pozostałymi głośnikami. Nowy woofer mocno dominuje i musiałem go zdławić do -3 dB. Teraz jest "bajka" .


To by było na tyle. Do zrobienia został jeszcze głośnik centralny, który będzie wykonany w tej samej technologii - będzie jednak znacznie mniejszy od "satelitów".

[KRZYFAR]

Śliczności

[Mario_64]

Wygląda to już na całkiem solidną krajową manufakturę. Teraz tylko marketing i rozwijanie produkcji oraz sprzedaż. Ciekawe jak to gra :) Bo to jakby najważniejszy aspekt tego typu produktów.

[Artkor]

[Mario_64]

To było pytanie retoryczne :) bo wiadomo, że każdy ma inne ucho i preferencje. Ale podziwiam zacięcie oraz kompleksowe podejście do tematu autora projektu.